یادی از خیزش ۳۰ تیر ۱۳۳۱؛ از جان گذشتگی مردم، دانش آموزی که با خون خود نوشت «یا مرگ یا مصدق».

یادی از خیزش ۳۰ تیر ۱۳۳۱؛ از جان گذشتگی مردم، دانش آموزی که با خون خود نوشت «یا مرگ یا مصدق»
----------------------
مرم تهران در نهایت عصبانیت در خیابان ها حضور پیدا کردند و مردم شهرستان ها در تلگراف خانه ها ضمن مخابره تلگراف تحصن کردند. جمعه ۲۷ تیر ۳۱ ، در این روز بازار و مغازه های خیابان ها در تهران و شهرستانها همه تعطیل بودند، مردم یکپارچه دست از کارکشیده و به خیابان ها آمدند و به نفع دکتر مصدق تظاهرات می کردند. شعارها " یا مرگ یا مصدق " ، "مرگ بر قوام" ، " زنده باد دکتر مصدق" بود
در این روز قوام السلطنه اعلامیه ی مفصلی صادر نمود که در آن مردم را تبهکار نامیده و اشاره به تشکیل محکمه های انقلابی داشت و با جمله "کشتیبان را سیاستی دگر آمد" اعلامیه خود را به پایان برده بود که خواندن آن در رادیو، مردم آزاده ایران را بیشتر خشمگین نمود؛ من در آن زمان شانزده سال داشتم و دانش اَموز دبیرستان بودم. به خاطر دارم(در روزهای پایانی تیر ۱۳۳۱) در آن زمان کوچه ها و پیاده روهای منطقه ی مرکزی شهر مانند خیابان شاه آباد و ... را برای لوله کشی آب کنده بودند؛ آن گاه که مورد هجوم سربازان قرار می گرفتیم به این کوچه ها و گودال ها پناه می بردیم و برای مقابله با آنها از سنگ های کوچک و بزرگ گودالها استفاده می کردیم. در تمام این روزها به جنگ و گریز ادامه می دادیم تا روز دوشنبه سی ام تیرماه.
روز دوشنبه سی تیرماه، ارتش از صبح زود نیروهای خود را در نقاط مختلف تهران به ویژه در میدان بهارستان مستقر کرده بود. در مقابل آنان گروه گروه از زنان و مردان از خرد و کلان به خیابان ها آمدند و در نهایت شجاعت با شعارهای خود در برابر توپ و تانک مقاومت می کردند. کشتار بی رحمانه بود، اما هر لحظه بر مقاومت مردم افزوده میشد. حمله ی نظامیان بی وقفه ادامه داشت. این کشتار بیرحمانه تا بعد از نیمروز به طول انجامید، اما در مقابل قدرت و اراده ی مردم ماموارن راهی جز تسلیم نداشتند.در این روز صدای گلوله ها و رگبار مسلسل تهران را می لرزاند. خون مردم کف خیابان شاه آباد را رنگین کرده بود. مردم جنازه ها را بالای دست ها گرفته و مرده باد قوام می گفتند. گلوله ها مردم بیگناه را چون برگ خزان بر زمین می ریخت و دیوارها پر بود از شعارهای خون آلود.
باید از «امیر محمد زاده بیجار معروف به امیر بیجار» یادی کنم. او دانش آموز دبیرستان نظام بود و در خیابان اکباتان که بعد از پیروزی خیابان ملت نام گرفت- در کنار دیوار مقابل حزب زحمتکشان مورد اصابت گلوله سربازان قرار گرفت. قبل از شهادت او با خون خود بر روی دیوار نوشت"یا مرگ یا مصدق". این شعاری بود که در روز سی تیر از جای جای شهر تهران حتی پس از پیروزی نیز به گوش می رسید.
گفتگوی سهیلا ستاری با خسرو سیف، دبیر کل حزب ملت ایران،یکشنبه ٢۷ تیر ١٣٨٤ -تارنمای مصدق